Arnon Grunberg
Amnesty,
2009-02-10
2009-02-10, Amnesty

Barbecue op Guantánamo Bay


Arnon Grunberg reisde twee keer ‘embedded’ met het Nederlandse leger naar Afghanistan. Het kwam hem op de nodige kritiek te staan van oorlogsverslaggever Arnold Karskens. Die vond dat Grunberg zich daarmee onderwierp aan vrijwillige censuur. Zijn artikelen worden voor publicatie immers gelezen door het leger.
Dat is zo, maar zijn die stukken daarom minder waardevol? Nee, betoogt Grunberg in Kamermeisjes en soldaten, een bundeling van reportages die Grunberg maakte voor NRC Handelsblad. Zelfs als je embedded bent in Irak en Afghanistan, of via een zogenaamde Disneyland-tour toegang krijgt tot Guantánamo Bay, kun je als verslaggever nog genoeg te weten komen. ‘Wie wil zien, kan veel zien’, schrijft Grunberg. ‘De realiteit sijpelt altijd door alles heen.’ Grunberg is inderdaad een buitengewoon scherpe observator. Hij is op zijn best als hij de schijnbaar onbetekenende details beschrijft. Over de zoutjes die de bestuursleden van de pedopartij eten. Over een barbecue op Guantánamo Bay. En over hoe je een vibrator binnensmokkelt op de Nederlandse basis in Afghanistan (via een bus Pringles).

De reportages over de bezoeken aan de Nederlandse militairen in Afghanistan zijn de hoogtepunten van de verhalenbundel. Normaal horen we voornamelijk over ‘onze jongens’ in Afghanistan als het mis is: als er één is omgekomen of zwaar gewond is geraakt. Maar wie leest over de alledaagse zorgen, de small talk en de melige humor van de Nederlandse soldaten, krijgt de indruk dat Kamp Holland verdacht veel weg heeft van de gemiddelde Nederlandse kantoortuin.

Hoewel in Kamermeisjes en soldaten zware onderwerpen aan bod komen, zit de lezer af en toe grinnikend op de bank. Bijvoorbeeld als Grunberg beschrijft wat er gebeurt bij een raketaanval in Afghanistan. Grunberg krijgt de opdracht om onder zijn bed te gaan liggen. Maar omdat daar te weinig plaats is, besluit hij er maar op te gaan liggen.