Arnon Grunberg
Cutting Edge,
2009-03-23
2009-03-23, Cutting Edge

Hoe andere mensen leven


Jelle D'Hondt

Dat Arnon Grunberg alle plaatsen waarover hij schrijft ook echt wil gezien hebben, wisten we al. Dus is het allesbehalve een verrassing dat hij zijn reisverhalen nu heeft gebundeld in ‘Kamermeisjes en soldaten'. ‘Arnon Grunberg onder de mensen', staat er ook nog op de cover en dat is een vlag die de lading goed dekt.
Het boek bundelt een reeks reportages die Arnon Grunberg maakte voor 'NRC Handelsblad'. Hij reisde als embedded journalist mee naar Afghanistan en Libanon, bracht een geleid bezoek aan het beruchte Amerikaanse terroristenhol op Guantanamo en liet zich omscholen tot kamermeisje in een Beiers hotel en ober in de restauratiewagen van een trein.

Op een fijne manier tracht Grunberg binnen te dringen in de levens van de mensen die hij ontmoet. Hij gaat op zoek naar de kleine dingen die het voor hen de moeite waard maken en probeert zich steeds in hun plaats te stellen. Van de kaasschaaf die sergeant Jordy van thuis meeneemt langs de knullige afkortingen waarmee de functionarissen in het kamp benoemd worden tot de plakjes Schinken die in het hotelbuffet opgerold moeten liggen, zodat de gasten ze gemakkelijk kunnen nemen.

Hoe laconiek hij soms ook klinkt, Grunberg benadert zijn onderwerpen altijd vanop een veilige afstand en zonder er een waardeoordeel over uit te spreken. Integendeel: hij probeert in hun huid te kruipen en te onderzoeken wat hen drijft tot wat ze doen. ‘Ik schrijf omdat ik wil weten hoe andere mensen dat doen, leven', schrijft Grunberg ergens.

't Is ook niet al goud wat blinkt, want bijvoorbeeld samenhang is in ‘Kamermeisjes & soldaten' ver te zoeken. Het is een allegaartje van uiteenlopende verhalen met een wisselende graad van interessantheid. De klemtoon ligt - niet toevallig na het Zuid-Amerikaanse oorlogsverhaal ‘Onze oom' - vooral op de soldaten en minder op de kamermeisjes. Grunberg lijkt er zijn hart aan verloren te hebben, maar iets zegt ons dat het hierna wel weer wat anders zal zijn.

‘Kamermeisjes & soldaten' is een actueel en intrigerend journalistiek-literair werk, dat mensen toont zoals ze zijn en waarvan de toon ons bovendien erg bevalt. Geestig, niet te zwaar en toch relevant. Zo hebben we ze graag.