Arnon Grunberg
Trouw,
2002-03-13
2002-03-13, Trouw

'Ik zal spuwen op jullie liefde'


Rinske Wels

De dresscode van het Bal der Geweigerden is lookalike. Ik ga als Connie Palmen. Mijn haar heeft ongeveer dezelfde lengte en kleur; die zachte g en dat lispeltje krijg ik ook nog wel voor elkaar. Glaasje witte wijn erbij... maar waar haal ik nou zo snel nog een goede Hans van Mierlo vandaan?

Schuin tegenover de Amsterdamse Stadsschouwburg, waar gisteravond met het traditionele Boekenbal de 67ste Boekenweek officieel werd geopend, begon tegelijkertijd in poptempel Paradiso het eerste Bal der Geweigerden. De naam van het feest is afgeleid van een groep impressionistische schilders die niet op de officiele salontentoonstellingen in Parijs mochten exposeren en uit protest hun eigen 'Salon des refuses' oprichtten. Zoiets moest dit bal ook worden. Geen sneue schrijvers die bij elkaar komen om te mekkeren dat ze weer geen kaartje hadden gekregen van de o, zo machtige CPNB. Liever een bruisende combinatie van schijvers, dichters, vormgevers, kunstenaars en muzikanten die hun eigen feest leuker willen maken dan het stoffige Boekenbal. Organisator Carel Helder heeft het, samen met vormgever Herman Geurts en schrijver Peter Smit, groots aangepakt. Sinds afgelopen vrijdag bijvoorbeeld hangt er aan de zijgevel van Paradiso een levensgroot doek met volksschrijver Gerard Reve erop. Pikant detail: het portret is opgebouwd uit pornografische plaatjes. Voor het bal zelf heeft de organisatie grote namen weten te strikken. Huub van der Lubbe zanger van De Dijk, zingt hier en petit comite. Liedkunstenaars als Maarten van Roozendaal en Jeroen van Merwijk. Jazzpianist Michiel Borstlap is te beluisteren met cabaretier en vriend Hans Teeuwen. Uitgever Vic van de Reijt, normaal de dj van het echte Boekenbal, draait tot diep in de nacht plaatjes.

Bij binnenkomst krijgen we een balboekje: 'Nee heb je'. Meteen even rondkijken naar een geschikte danspartner. Hoewel...naast ruimte om je danspartners in te vullen, is er ook een plekje opengelaten voor 'mijn eerste worsteling had ik met' en 'de eerste klappen kreeg ik van'. Overkoepelend thema is de liefde, of beter nog: geen liefde, zoals het voorwoord schrijft. In alles tegengesteld aan de officiele Boekenweek.

Carel Helder staat op het podium. Hij kondigt Gerrit Komrij aan, dichter des vaderlands. Niet geweigerd op het Boekenbal, wel bereid dit bal te openen. Vlak na hem Youp van 't Hek, met als toegift en reactie op Youp van Theo van Gogh. De bovenzaal is gereserveerd voor een zogenaamd 'hit and run-programma': schrijvers en dichters krijgen de kans hun reputatie te vestigen of te breken, maar na vijf minuten zet onverbiddelijk de muziek in. Er is te veel om op te noemen. De opzet van een bruisend geheel lijkt geslaagd.

En dan is het over. Mijn panty heeft een fikse ladder, de lippenstift is van mijn lippen en ook het Palmen-accent ben ik in de loop van de avond kwijtgeraakt. Naar huis, denk ik, naar huis.

Bij de uitgang krijg ik nog een kleinood in handen gedrukt. 'Geweigerde Liefde', een essay geschreven door niemand minder dan Arnon Grunberg. He, schreef die onder pseudoniem niet ook het officiele Boekenweekessay? 'Je hebt de dierenmarkt, en je hebt de mensenmarkt. Op de dierenmarkt wordt vee verhandeld, op de mensenmarkt verwisselt liefde van eigenaar. Ook daar geldt: er is vraag, er is aanbod, en zelden zijn die twee feilloos op elkaar afgestemd.' Er lijkt geen hoop meer: 'Want we spelen alsof we de romantische liefde op het hoogste plan hebben gezet, maar eigenlijk is het nog altijd behendig manoeuvreren met eigendomswetten. Van de romantische liefde willen we alleen de kaarsjes, het valentijnsdiner, de rozen, de gefluisterde beloftes en het gewaagde ondergoed. ... Welnu, ik zal spuwen op jullie liefde.' Dit belooft een somber einde te worden van een heerlijk feest.