Amor fati, de aanhankelijkheid aan het levenslot, zo heten de zeven opstellen van Abel Herzberg over Bergen-Belsen. Op het eind van het laatste opstel schrijft hij: “Ik denk aan Bergen-Belsen en ik weet het: wij hebben de heiden ontmoet, en wij zullen hem weer ontmoeten. Wat blijft ons over? Amor fati.”

Al op 24 maart 1933 had Herzberg in een essay in De Joodse Wachter, het tijdschrift van de Nederlandse Zionistenbond, geschreven: “Tegen het noodlot protesteert men niet. Daar is het nu eenmaal noodlot voor.”

Van de vervolgde wordt weinig meer verwacht dan dat hij overleeft, of sterft. Zijn vervolgers gokken op zijn dood, zelf laat hij gokken op het overleven. Vluchten is bij uitstek een strategie om te overleven, voor zover die vlucht nog mogelijk is uiteraard. Grunberg is geneigd de vlucht wel degelijk als een, wellicht bescheiden, protest tegen het noodlot te beschouwen. Aan de hand van Herzberg en de Franse literatuurwetenschapper René Girard zal Arnon Grunberg op 23 mei in Maastricht zijn licht schijnen op de relatie tussen vervolger en vervolgde.

Aanmelden voor de lezing kan hier. De lezing is ook te volgen via deze livestream van Studium Generale Maastricht.