Amsterdam - Is Arnon Grunberg de Marco Borsato van literair Nederland? Neen, vindt hij zelf. Hij kan niet zingen. Hij schrijft zijn boeken bij voorkeur zonder uitzinnige tieners als publiek. En de in New York residerende schrijver weet eigenlijk niet zo goed wie Borsato is.

Toch leek het Borsato-effect even te zijn overgeslagen naar de anders zo ingetogen Nederlandse boekenwereld. Aan het Amsterdamse Koningsplein, voor boekhandel Scheltema Holkema Vermeulen, wachtte gisternacht tegen twaalf uur een grote menigte op de nieuwe roman van de 26-jarige Grunberg. Nooit eerder in de Nederlandse geschiedenis werd een roman van een jong schrijver onder grote belangstelling 's nachts gepresenteerd, gesigneerd en verkocht. Nooit eerder verkocht zijn uitgeverij, Nijgh & Van Ditmar, bij voor-intekening zoveel exemplaren aan boekhandels: 12.000 stuks.

De bestseller-auteur - van zijn debuut Blauwe Maandagen werden wereldwijd meer dan 70.000 exemplaren verkocht - droeg vanaf middernacht voor uit zijn tweede roman, Figuranten. Daarna stimuleerde hij de verkoop door de boeken van zijn handtekening te voorzien. De gelijkenis met de taferelen rond de nachtelijke verkoop van de cd De Waarheid van Borsato, drie maanden geleden, was groot.

's Middags had schrijver Jan Wolkers het eerste exemplaar van Figuranten aangeboden aan Grunberg, voor een overvolle zaal met bekende en minder bekende Nederlanders. "Toen ik hem voor het eerst ontmoette, dacht ik dat het een grap was', zei Wolkers in het Amsterdamse bioscooptheater The Movies. "Ze hadden gezegd dat een journalist van de VPRO-gids me kwam interviewen. Maar ik dacht: dit kan onmogelijk een journalist zijn. Zijn kapsel stoof uiteen met allemaal rare krullen, alsof er een handgranaat in zijn schedel was geexplodeerd. Tijdens het interview schreef hij nauwelijks wat op. En wat hij opschreef, had weinig met mij te maken, vermoedde ik.

"We vertelden elkaar sterke verhalen. Hij vooral. Na afloop zei ik hem, bij het afscheid: dat moet je op papier zetten! Maar hij lachte alleen wat schlemielig van achter die geexplodeerde krullen. En toen gaf hij me een exemplaar van Blauwe Maandagen. Dat schitterende, meest hilarische Nederlandse boek van het fin de siecle.'

Wolkers was verkocht.

Of Grunberg tijdens zijn leven ooit zo veel exemplaren van Figuranten zal verkopen als Borsato deed met De Waarheid, is de vraag. Van De Waarheid gingen binnen een maand 428.000 cd's over de toonbank. Dat Grunberg heeft gezorgd voor een nieuw fenomeen binnen het Nederlandse literaire leven, staat vast.