Arnon Grunberg
Deadline,
2008-10-22
2008-10-22, Deadline

Grunberg overtreft zichzelf met Onze Oom


Julia Kramer

Arnon Grunberg heeft vanaf zijn wonderbaarlijke verschijning in de literaire wereld van Nederland, altijd een bijzondere positie bekleed. Je zou hem een buitenbeetje kunnen noemen, of de meest excentrieke excentriekeling. Zijn boeken zijn absurdistisch en lastig te definiëren. Een ding is duidelijk. Grunberg zal zich nooit bij de literaire eendagsvliegen hoeven te scharen. Met zijn nieuwe roman Onze oom bewijst hij dit meer dan ooit.

Levende dode

Grunberg is terug van weggeweest. Het afgelopen jaar reisde hij de wereld rond. De oorlog achterna. Zijn bezoek aan Afghanistan en Irak heeft hem niet onberoerd gelaten en hij vulde columns, recensies en een weblog met zijn verhalen. Ondanks dat hij beweert geen boek te willen schrijven over zijn ervaringen, zoekt hij in Onze oom wel het conflict op. Onze oom vertelt het verhaal van majoor Anthony, die bij een uit de hand gelopen arrestatie de kans ziet het meisje Lina mee naar huis te nemen. Hij schenkt het kind aan zijn vrouw en hoopt hiermee het geluk terug te vinden in zijn kinderloze relatie. Niets is minder waar en Lina verkeert als een levende onder de doden. De zoektocht naar de moraal lijkt een Tantaluskwelling en de prijs blijkt niet betaalbaar.

Commando liefhebben

In Onze oom gaat Grunberg duidelijk opzoek naar de grenzen van een ideologie en beschrijft dit op een tragikomische manier. Soms kun je nauwelijks kiezen tussen een lach om de absurde situaties waarin de majoor belandt, en de brok in je keel van vertedering en verbijstering. Anthony is er heilig van overtuigd dat als je kunt doden op commando, je ook kunt liefhebben op commando. Wanneer het perspectief wisselt en Lina aan het woord is, blijkt dit echter niet het geval. De majoor is geen held, maar een pechvogel.

Absurde moraal

Grunberg lijkt ouder en wijzer te zijn geworden. De absurdistische trekjes, waar de schrijver bekend om staat, hebben tot op zekere hoogte plaatsgemaakt voor een wat moralistischer karakter. Tevens is het slagveld waarop het verhaal zich dit keer deels in letterlijke zin afspeelt, minder chaotisch. Er is er in mindere mate sprake van vervreemding en de personages zijn beter uitgediept. Met Onze oom heeft Grunberg zichzelf opnieuw overtroffen.