Arnon Grunberg
De Limburger,
2018-08-28
2018-08-28, De Limburger

Standvastige hoofdredactie


Koen Eykhout

De Volkskrant-voorpaginacolumn Voetnoot van misschien wel Nederlands enige werkelijk relevante schrijver Arnon Grunberg is gestopt. Het vuistdikke Alle voetnoten toont hoe hoog de kwaliteit was: „Soms herinner ik me de doden alsof ze leven. Vaker denk ik aan de levenden alsof ze al dood zijn.” Nog een: „Burgers zijn niet boos omdat hun onrecht is aangedaan, maar omdat de woede hun leven zin geeft.” Kon van Joseph Roth zijn of Marek Hlasko, Midden-Europese mannen van spitsheid, rusteloosheid, humor en melancholie. Hoofdredacteur Pieter Broertjes, die hem bij de krant haalde, opent het boek met een kleine onthulling. Van hoe de toenmalige kunstredactie Grunbergs bijdragen stelselmatig afwees en hoe standvastigheid en vasthoudendheid ervoor zorgden dat de Voetnoten er toch kwamen. Opvolger Philippe Remarque dankt Grunberg voor zijn ‘onschatbare bijdragen’ waarna een typisch en veelzeggend lijstje het boek afsluit: het woord Nederland kwam in al die jaren 1176 keer voorbij, Oorlog 680, Zwembroek 3 en Eeuwigheid 1 keer. Alle voetnoten? Nu al klassiek.